Poławiacz Cieni

Bajki są niezwykle intrygującą i – w przeciwieństwie do wierszy – mniej znaną częścią twórczości literackiej Erny Rosenstein – malarki, poetki. „Poławiacz cieni” to zbiór niemal wszystkich bajek, które udało się odnaleźć w archiwum domowym artystki. W większości pochodzą najprawdopodobniej z lat czterdziestych i pięćdziesiątych, ale kilka z nich zostało napisanych w kolejnych dekadach.

Dziecięca ciekawość świata, kwestionowanie logicznego porządku rzeczywistości były bliskie Ernie Rosenstein nie tylko w sztuce. Ważny był dla niej świat zwierząt, który traktowała na równi ze światem ludzi. Przywiązywała wagę do tego, co odrzucone i zapomniane. Rzeczy były dla niej materialnym śladem pamięci i elementem przemijania. Jej pracowania – niewielki pokój, w którym spędzała najwięcej czasu w ostatnich latach życia – była miejscem wręcz magicznym, bajkowym. 

„Poławiacz cieni” pozwala się odczytywać i interpretować na wiele sposobów. Obecny jest tu bliski malarce duch surrealizmu, wizje z pogranicza jawy i snu, pojawiają się echa świata doświadczanego wojną i zagładą, walka dobra ze złem. To książka przeznaczona zarówno dla starszych dzieci, jak i tych, którzy tęsknią za światem dzieciństwa. 

Bajkom towarzyszą znakomite ilustracje Katarzyny Walentynowicz, a teksty zebrał i opracował Jarosław Borowiec. Publikacja powstała we współpracy z synem artystki Adamem Sandauerem oraz Fundacją Galerii Foksal, która w ostatnich latach dokumentuje i opiekuje się twórczością Erny Rosenstein. 
„Poławiacz cieni” to zaproszenie do niezwykłego świata wyobraźni jednej z wybitnych artystek wizualnych XX wieku.


Erna Rosenstein (1913–2004) – malarka, artystka wizualna, poetka, autorka tekstów literackich. Studiowała w Wiedniu w Wiener Frauenakademie (1932–1934), a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1934–1937). Współtworzyła wraz z Marią Jaremą, Jonaszem Sternem i Jadwigą Maziarską I Grupę Krakowską. Traumatyczne doświadczenia z czasów wojny naznaczyły całą jej późniejszą biografię i twórczość. W okresie socrealizmu (lata 1949–1955) wycofała się z życia artystycznego. W ramach sprzeciwu wobec narzuconych przez stalinizm dogmatów tworzyła poza oficjalnym nurtem sztuki. W 1957 roku znalazła się w grupie artystów, którzy zawiązali II Grupę Krakowską. Wielokrotnie reprezentowała polską sztukę na wystawach międzynarodowych – Salonie Międzynarodowym w Monte Carlo (1964, 1965); Salonie Malarstwa Surrealistycznego i Fantastyki w ramach Biennale Sztuki w São Paulo (1965); Festiwalu Sztuki w Edynburgu (1969, 1978). Jej prace znajdują się w zbiorach największych muzeów w Polsce i za granicą.
Przez wiele lat pisała teksty literackie – wiersze, bajki, rymowanki dadaistyczne, scenariusze teatralne. Za namową męża – krytyka i pisarza Artura Sandauera – zdecydowała się opublikować swoje zapisy. W 1972 roku ukazał się jej pierwszy tom poetycki Ślad, następnie Spoza granic mowy (1976), Wszystkie ścieżki (1979), Czas (1986), Trochę z archiwum (1993), Jeszcze z archiwum (1994) i Płynie rzeka (1998). Za swoją twórczość została uhonorowana m.in. Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida (1977) oraz Nagrodą im. Jana Cybisa (1996).