Pokochać PiS

W roku 1993 Ryszard Kapuściński pisze, że trzy zjawiska zagrażają stabilności świata. Pierwsze to nacjonalizm, drugie to rasizm, trzecie to religijny fundamentalizm. Każde z tych zjawisk jest agresywne, wszechwładne i całkowicie irracjonalne. 30 lat później nacjonalizm, fundamentalizm i rasizm charakteryzują codzienność w Polsce.

Marek Zagrobelny aktywnie uczestniczy w tworzeniu tej rzeczywistości. Jako młody chłopak pochodzący z rodziny zaangażowanej politycznie zostaje wciągnięty przez skrajnie prawicowe organizacje polityczne. Pracuje ciężko, pomagając im osiągnąć sukces. 

Po wielu latach zaczyna wątpić w to, w co dotychczas wierzył, postanawia pożegnać się z własnym krajem, przeprowadza się do Norwegii, a stamtąd udziela lekcji o tym, jak nowoczesny autorytaryzm może rosnąć w siłę i wygrywać wybory.

***

W Polsce bardzo często się zastanawiamy, skąd się wziął sukces Prawa i Sprawiedliwości. Rozważamy, jakie jest źródło poparcia społeczeństwa dla „dobrej zmiany” prowadzącej państwo w kierunku niedemokratycznym. Słowem – dlaczego woda w garnku ma coraz wyższą temperaturę, a żaba nie wyskakuje. Powstały na ten temat analizy naukowe pisane z perspektywy prawa, socjologii i nauk politycznych. W debacie zaistniały raporty z przykładowego „Miastka”. Jednak niewiele jest książek traktujących o tym z perspektywy byłego działacza partii władzy. Dzięki różnym doświadczeniom (w tym emigracji) Markowi Zagrobelnemu udało się złapać dystans do polskiej polityki i zrozumieć, jak może funkcjonować nowoczesne, demokratyczne społeczeństwo w kontekście polskich nadużyć i dążeń do autorytaryzmu. Jeśli zakłada się na oczy okulary idealnie dopasowane przez optometrystę, to można zobaczyć więcej. Dzięki obserwacjom Autora mamy okazję po raz kolejny zastanowić się nad skutecznymi metodami powrotu Polski do rodziny państw demokratycznych.

Dr hab. Adam Bodnar, b. rzecznik praw obywatelskich