Zapisy sesji sądowych w Hrubieszowie z lat 1429-1470

Hrubieszów, położony obecnie w południowo-wschodniej Polsce nad rzeką Huczwą, należy do najstarszych ośrodków osadniczych tych obszarów. Badania archeologiczne prowadzone w okolicach tej miejscowości odnotowały ślady bytności człowieka już w późnym paleolicie, ale rozwój stałego osadnictwa zaobserwować można dopiero we wczesnym neolicie. Prowadzone w samym Hrubieszowie prace archeologiczne potwierdziły istnienie osady już w X wieku. Nie odgrywała ona jednak początkowo istotnej roli w zarządzie terytorialnym obszarów pogranicza polsko-ruskiego, a nawet w materiale archeologicznym daje się zauważyć wyraźną przerwę w ciągłości osadniczej w okresie XI-XII stulecia. Ponowne jej zasiedlenie nastąpiło dopiero w drugiej połowie XII w. za rządów księcia Romana Mścisławowicza i jego syna Daniela, nie odgrywała ona jednak istotnej roli w zarządzie terytorialnym Księstwa Wołyńskiego. Podrzędną rolę Hrubieszowa w tamtym okresie potwierdza niemalże całkowity brak wiadomości o nim w źródłach pisanych. Wprawdzie pierwsza wzmianka pochodzi z 1255 r. (opisano w niej osadę położoną wśród lasów, do której na polowanie przybył książę Daniel.