Ekonomia behawioralna w konstrukcji systemów zabezpieczenia emerytalnego. Doświadczenia dla Polski

Zmiany demograficzne i makroekonomiczne powodują potrzebę zmian w systemach zabezpieczenia społecznego. Zmienia się rola i zadania państwa. Bardzo ważnym elementem zmian jest (pod)system zabezpieczenia emerytalnego. Rośnie rola dozabezpieczenia (doubezpieczenia) emerytalnego.

Oznacza to przeniesienie problemu odpowiedniego zabezpieczenia emerytalnego na indywidualnych uczestników systemu. Wymaga to rozpatrzenia trzech rodzajów decyzji:

Rodzi to pytanie: czy postępowanie uczestników systemu emerytalnego jest racjonalne? Według ekonomii behawioralnej ludzie są przewidywalnie nieracjonalni (quasi-racjonalni), aczkolwiek nieracjonalność nie oznacza wprost nieprzewidywalności.

W książce wskazane i poddane ocenie są zastosowania metod behawioralnych do różnorodnych zmian, jakie przeprowadzane są w systemach zabezpieczenia emerytalnego na świecie. Założono, że wyniki badań będą mogły być wykorzystane jako podstawa ewentualnego usprawnienia rozwiązań o charakterze behawioralnym w systemie zabezpieczenia emerytalnego w Polsce.

Publikacja stanowi bogate źródło wiedzy przedstawiające obszerne studia z zakresu literatury przedmiotu, analizę statystyczną danych wtórnych oraz analizę porównawczą i pogłębione studia przypadków (case study). Przeprowadzone studia przypadków pozwalają stwierdzić, że nie ma uniwersalnych sposobów podejścia do zastosowania metod behawioralnych w systemach zabezpieczenia emerytalnego.

Różnice w skuteczności metod wskazują na potrzebę dalszych badań, zanim będzie można stosować ekonomię behawioralną w systemach emerytalnych, w szczególności dotyczy to zastosowania metod behawioralnych w ewentualnych zmianach w polskim systemie zabezpieczenia emerytalnego.