Kwartalnik Pedagogiczny 2022/1 (263)

Zawartość numeru koncentruje się wokół problematyk: rozwoju czasopism naukowych oraz idei edukacyjnych i edukacji z podkreśleniem wagi analiz dotyczących dzieciństwa oraz rozwoju osobowości dziecka i jego kompetencji w zakresie samoregulacji w uczeniu się. Pierwsze dwa artykuły prezentują wyniki badań historyczno-pedagogicznych z wykorzystaniem analizy materiałów źródłowych. Tekst Janiny Kamińskiej poświęcony jest dziejom i osiągnięciom „Kwartalnika Pedagogicznego”, który od początku istnienia miał charakter ogólnopolski i naukowy oraz podejmował ważne problemy pedagogiczne i propagwał najnowsze osiągnięcia w zakresie nauk pedagogicznych. Z kolei Aneta Bołdyrew i Agnieszka Wałęga analizują główne kierunki dyskursów dotyczących edukacji zawodowej młodzieży w kontekście wyzwań modernizacji, prowadzonych w początkach XX wieku na łamach polskich czasopism Królestwa Polskiego. Janusz Andrzej Majcherek opisuje problem optymizmu pedagogicznego, który budzi wątpliwości zarówno faktograficzne, jak i aksjologiczne. Teza o potencjalnej swobodzie kształtowania procesów wychowawczych i osobowości wychowanków wywołuje pytania o zagrożenia wynikające z sytuacji, gdy te procesy znajdą się pod kontrolą nieodpowiednich osób lub instytucji. Ewa Palamer-Kabacińska przedstawia autorskie badania dotyczące wykorzystania pedagogiki przygody w pracy harcerskiej i wskazuje korzyści wynikające ze świadomego jej stosowania. Beata Bednarczuk kieruje uwagę czytelnika w stronę rozwiązań proponowanych w pedagogice Marii Montessori i skuteczności pracy szkół Montessori we współczesności, zwłaszcza w zakresie rozwijania osobowości autorskiej uczniów. Małgorzata Tyszkowska i Aleksandra Wolska analizują problem samoregulacji uczenia się jako kluczowej kompetencji ucznia klasy czwartej szkoły podstawowej, który rozpoczyna edukację przedmiotową w szkole. Piotr Kostyło w artykule recenzyjnym zastanawia się nad głównymi wątkami książki Marka Michalaka Order Uśmiechu – wspólny świat dzieci i dorosłych. Pierwszym z nich jest naukowy (pedagogiczny i psychologiczny) namysł nad wybranymi zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem dzieci w świecie dorosłych; drugi obejmuje odniesienia do prawnych rozstrzygnięć dotyczących podmiotowości, odpowiedzialności, praw i obowiązków dziecka; trzeci wiąże się z fenomenem międzynarodowej instytucji – Orderu Uśmiechu; wreszcie czwarty wątek nawiązuje do pedagogicznej spuścizny Janusza Korczaka.