Rusin z polską duszą Platon Kostecki (1832-1908)

Adam Świątek (ur. 1984) – historyk, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, sekretarz Komisji Wschodnioeuropejskiej Polskiej Akademii Umiejętności, redaktor „Krakowskiego Pisma Kresowego”, autor prac: „Lach serdeczny”. Jan Matejko a Rusini (Kraków 2013) i Gente Rutheni, natione Poloni. Z dziejów Rusinów narodowości polskiej w Galicji (Kraków 2014), wydanej również po angielsku: Gente Rutheni, natione Poloni. The Ruthenians of Polish nationality in Habsburg Galicia (Edmonton–Toronto–Cracow 2019). Zajmuje się historią Galicji, stosunkami polskoukraińskimi, biografistyką oraz rozwojem prasy w XIX i początkach XX wieku. Platon Kostecki zasługiwał na uważną i szczegółową analizę biograficzną. Był bowiem uosobieniem wręcz idealnym pewnej kategorii kulturowej. Dziś jego przemyślenia są kluczowym źródłem dla poznania sposobu myślenia i odczuwania ludzi uważających się za Rusinów w sensie etnicznym, a Polaków w sensie narodowym, czyli dla zrozumienia mentalnej alternatywy tego, co się w Galicji ostatecznie stało. Książka Adama Świątka jest gruntowną biografią Kosteckiego, jakiej potrzebowaliśmy. Oparta na materiale zgromadzonym poprzez rozległe poszukiwania źródłowe w archiwach oraz muzeach polskich, ukraińskich i francuskich, pracowitą kwerendę prasową oraz wyczerpujące poznanie literatury przedmiotu, oferuje panoramiczny obraz przemian świata Kosteckiego. Autor sprawnie opisuje koleje jego życia na tle burzliwych wypadków politycznych, charakteryzuje jego dokonania publicystyczne, trafnie oddaje znaczenie kulturowe jego twórczości literackiej, kryjącej istotne treści tożsamościowe. Z recenzji dr. hab. Andrzeja A. Zięby Przygotowana przez Adama Świątka monografia [… ] nie tylko rzuca światło na konkretną postać historyczną – publicystę, poetę, redaktora i działacza społeczno- politycznego Platona Kosteckiego – lecz także wyznacza nowe horyzonty badawcze w obszarze dziejów Galicji i stosunków polsko-ukraińskich. Monografia pogłębia zrozumienie roli, jaką odegrały podwójne tożsamości w procesie modernizacji narodowej. Opiera się na szerokiej gamie źródeł i literatury, zebranych z zaskakującą dokładnością. Nie ulega wątpliwości, że książka ta stanie się punktem odniesienia dla wielu badaczy zajmujących się biografistyką historyczną. Z recenzji doc. dr. Mariana Mudrego