Album zmian kostnych średniowiecznej populacji z Gruczna

W latach 60. XX wieku, kiedy rozpoczynano eksplorację stanowisk w Grucznie, ówczesne uwarunkowania pozwoliły na przeprowadzenie zakrojonych na szeroką skalę badań, w wyniku których wydobyto bardzo liczny zbiór ludzkich szczątków kostnych. Projekt zatytułowany „Opracowanie wyników analiz ludzkich szczątków kostnych z badań prowadzonych w latach 1964–69 w Grucznie, gm. Świecie", który był realizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, umożliwił nie tylko uporządkowanie i zabezpieczenie dotychczasowych archiwalnych opracowań materiału kostnego, lecz przede wszystkim zainwentaryzowanie i skatalogowanie zachowanych szczątków ludzkich, przechowywanych obecnie w zbiorach Wydziału Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych UMK w Toruniu.

Efektem tych prac stała się także niniejsza publikacja, w której zasygnalizowano, zadokumentowano graficznie i pokrótce scharakteryzowano wybrane zmiany chorobowe i rozwojowe, jakie udało się zidentyfikować badaczom w obrębie grucznieńskiej kolekcji kostnej. Album stał się równocześnie niezwykłym i unikalnym połączeniem antropologii, fotografii i archeologii. Jego Autorzy postanowili bowiem nie tylko opisać ślady, jakie odkryli na kościach w sposób stricte naukowy, lecz także pokazać inne, artystyczne spojrzenie na doczesne szczątki ludzkie. Publikacja to próba stworzenia dialogu między nauką a sztuką, między przeszłością a teraźniejszością, między życiem a śmiercią. Każda kość ma swoją historię, niemal każda choroba odcisnąć na niej może swoje piętno. Fascynujący obraz zdrowia i choroby, jaki odsłania się przed Czytelnikiem w miarę lektury ma zachęcić do refleksji nad ulotnością ludzkiego życia i nad pięknem, które może być znalezione nawet w najbardziej nieoczekiwanych miejscach.

Publikacja, w zamyśle jej Autorów, ma także stanowić rozbudowany materiał ilustracyjny, który towarzyszyć będzie kolejnym, aktualnie przygotowywanym interdyscyplinarnym opracowaniom stanowisk w Grucznie.

O kulisach badań w latach 60. XX wieku i o przygotowaniach do realizacji projektu opowiadają: prof. dr hab. Guido Kriesel, wieloletni Kierownik Zakładu Antropologii UMK, a w 1965 r., w pierwszym sezonie badań z udziałem antropologów - świeżo upieczony doktor oraz Autorzy Albumu: dr Alicja Drozd-Lipińska i mgr Andrzej Romański