Fenomen kulturowy Żydówek aszkenazyjskich - autorek, tłumaczek i redaktorek modlitewników dla kobiet

W książce został opisany fenomen Żydówek aszkenazyjskich, autorek, tłumaczek i redaktorek modlitewników (II poł. XIX–I poł. XX wieku). Modlitewniki stanowią nieodzowne medium, artefakty, towarzyszące Żydówkom w życiu bez względu na język, miejsce i czas wydań. Modlitwy odzwierciedlają potrzeby duchowe kobiet, petryfikują tradycyjne wzorce religijne, zwłaszcza ideał pobożnej Żydówki. Twórczynie literatury religijnej przełamują jednak stereotyp kobiet przypisanych tylko do przestrzeni prywatnej. W wielojęzycznym korpusie analizowanych tekstów najwięcej jest zbiorów niemieckojęzycznych, nieliczne po angielsku, polsku i węgiersku. Zarówno dzieła te, jak i ich twórczynie, przekraczają granice Europy Środkowo-Wschodniej i wąsko rozumianego Aszkenazu.

Agata Rybińska

Praca wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowisk naukowych, zainteresowanych badaniami nad życiem religijnym żydowskich kobiet. Poświęcono ją przedstawieniu postaci autorek modlitewników oraz samych tekstów, powstałych w okresie od XIX do połowy XX wieku w kręgu tradycji aszkenazyjskiej. [...] Zawiera udaną, pogłębioną analizę oraz naukową refleksję nad obecnością kobiet w tradycji piśmiennictwa religijnego Żydów. [...] Ma duże walory poznawcze, a tym samym zasługuje na uznanie. Stanowi bowiem pierwszą pracę monograficzną, w której w wyżej wspomnianych ramach chronologicznych analizowana jest wielojęzyczna (nie zaś żydowskojęzyczna) grupa tekstów religijnych dla kobiet, stworzonych przez kobiety. Tak oryginalny koncept pozwala na całościowe ujęcie tematu.

Fragment recenzji dr hab. Anny Jakimyszyn-Gadochy (UJ)