Performanse plastyczne Władysława Hasiora

„Performanse plastyczne Władysława Hasiora” to cykl wykładów dr Magdaleny Figzał-Janikowskiej, laureatki IV edycji Konkursu Wydawniczego Instytutu Teatralnego. Głównym założeniem comiesięcznych spotkań jest zwrócenie uwagi na teatralny i performatywny aspekt twórczości Władysława Hasiora. Przedmiot badań stanowić będą realizowane przez artystę akcje efemeryczne, pokazy plenerowe i dokamerowe, „płonące rzeźby”, teatralizowane ceremonie odsłonięcia pomników oraz działania plastyczne o charakterze happeningowym, tworzone często na użytek filmów dokumentalnych Wykład wprowadzający ma na celu przedstawienie Władysława Hasiora nie tylko jako uznanego rzeźbiarza, twórcę oryginalnych asamblaży czy sztandarów, ale przede wszystkim jako performera, reżysera swoistego „teatru żywiołów”, autora widowisk plenerowych o rozbudowanej dramaturgii i ściśle określonym przebiegu. Niektórzy krytycy przyrównywali pozamuzealne pokazy Hasiora do misteriów, inni określali je mianem happpeningów bądź performansów. Sam artysta dystansował się do tych terminów, choć nigdy nie ukrywał swej fascynacji teatralnymi sposobami kształtowania materii plastycznej. Zapytany o swą profesję w programie publicystycznym Sam na sam z 1974 roku Hasior odpowiadał: „Uczyłem się rzeźby, ale rzeczywiście w tej chwili pomieszałem konwencję malarską z rzeźbiarską i z tych dwóch dyscyplin uprawiam coś w rodzaju własnego teatru”. „Teatr”, o którym mówił artysta najpełniej objawił się właśnie w akcjach plenerowych – tych, stanowiących odrębne, autonomiczne wydarzenia, jak również takich, które towarzyszyły odsłonięciom rzeźb, pomników bądź ich projektów. Tym, co łączy wszystkie te pokazy jest ich performatywny charakter, przejawiający się nie tylko w teatralizacji tworzyw wykorzystywanych przez artystę, ale przede wszystkim w ulotności i przemijalności przedstawionych działań, których siła oddziaływania opiera się na krótkotrwałych wrażeniach estetycznych. Podjęta zostanie także próba wskazania źródeł teatralnych zainteresowań Hasiora oraz prześledzenia ich rozwoju w odniesieniu do konkretnych realizacji. Sylwetka artysty ukazana zostanie na tle dokonań najważniejszych przedstawicieli sztuki performance XX wieku, jednakże z wyeksponowaniem swoistej odrębności postawy twórczej Hasiora.