Sojusznicy z rozsądku
Polska i Czechosłowacja w projekcie socjalistycznego internacjonalizmu filmowego w okresie 1945–1970

Niniejsza praca przedstawia historię sukcesów i porażek powojennego projektu filmowej współpracy między Polską a Czechosłowacją, ukazując jednocześnie paradoksy tego przedsięwzięcia. Mimo że po drugiej wojnie światowej polsko-czechosłowackie relacje były obciążone wieloma sporami terytorialnymi i ludnościowymi, stosunkowo szybko udało się uregulować współpracę kulturalną. W efekcie, spośród wszystkich krajów przyszłego bloku wschodniego, Polska i Czechosłowacja miały największe szanse na urzeczywistnienie projektu „socjalistycznej przyjaźni filmowej”. W jaki sposób przebiegała jego realizacja? Jakie były jej przełomowe momenty? Jakie konsekwencje spowodowała? Dlaczego niektóre z punktów współpracy zrealizowano z naddatkiem, a inne zakończyły się fiaskiem? Pytania te wyznaczają oś niniejszej rozprawy. Celem przeprowadzonych badań jest udowodnienie tezy o pragmatycznym, a nie wyłącznie ideologicznym, wymiarze stosunków polsko-czechosłowackich w dziedzinie kinematografii. Analiza narzędzi i praktyk współpracy filmowej obu państw podkreśla realistyczną ocenę sytuacji oraz dążenie do skutecznych działań jako jeden z kluczowych wymiarów socjalistycznego internacjonalizmu filmowego w okresie zimnej wojny. Asymetryczny status obu kinematografii w okresie tuż powojennym skutkował – w znacznym stopniu – jednostronnym funkcjonowaniem sojuszu polsko-czechosłowackiego. Służył on modernizacji polskiej kinematografii, budowaniu kapitału symbolicznego filmów, zdobywaniu wiedzy oraz doświadczenia relacyjnego studentów, filmowców i pracowników przemysłu kinematograficznego, a także budowaniu marek aktorek i aktorów.