Wojny w narracjach uczestników i świadków. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej

Wielkie dziejowe wydarzenia pozostawiają po sobie różnorakie ślady. Dotyczy to także wojennych zmagań, które szczególnie odciskają swoje piętno w ludzkiej świadomości i pamięci. Od zawsze starano się utrwalić i zachować dla potomności ich obraz, do czego najlepszą sposobność mieli ludzie biorący w nich bezpośredni udział lub mogący je osobiście obserwować. Takie narracje są istotne, ponieważ pozwalają uchwycić osobiste przeżycia, emocje oraz subiektywną interpretację wydarzeń. Te opowieści mogą się różnić znacząco od oficjalnych wersji historii, oferując wgląd w realia wojny. Uczestnicy wojen, opisują często brutalność, chaos, poczucie straty czy wyobcowania. Świadkowie cywilni koncentrują się na cierpieniu ludności, trudach życia codziennego, konieczności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. Historie te często stają się częścią mitów narodowych, wspomnień rodzinnych czy dzieł literackich, wpływając na sposób w jaki społeczeństwa pamiętają wojny.