Piotr Wandycz. Historyk - emigrant - intelektualista

Publikacja dofinansowana przez: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Piotr Wandycz (ur. 20 września 1923 r. w Krakowie) — nestor polskich historyków stosunków międzynarodowych. W latach 1942–1945 służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji politycznej. Studiował historię na Université de Grenoble (1941–1942) oraz Cambridge University (1945–1948). Doktorat z zakresu studiów międzynarodowych uzyskał w 1951 r. w London School of Economics and Political Sciences. W tym samym roku ukończył studia europejskie w College d’Europe w Brugii. Od 1954 r. wykładał historię Europy Środkowo-Wschodniej na Indiana University w Bloomington (1954–1966) i Yale University (1966–1997, od 1989 r. Bradford Durfee Proffessor). Pełnił funkcję dyrektora Instytutu Studiów Rosyjskich i Wschodnioeuropejskich Yale University (1974–1976 i 1981–1983). Pracował także w Russian Research Center Harvard University (1963–1965). W charakterze visiting professor nauczał na Columbia University (1967, 1969, 1975). Aktywnie uczestniczył w życiu politycznym i naukowy wychodźstwa, jako członek Związku Polskich Federalistów, Polskiego Ruchu Wolnościowego „Niepodległość i Demokracja”, Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce (w latach 1999–2008 był jego prezesem) oraz Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Przez blisko pół wieku współpracował z Jerzym Giedroyciem, wnosząc istotny wkład w edycję „Zeszytów Historycznych”. Za dokonania naukowe otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. American Historical Association (1962), Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1976), American Association for the Advancement of Slavic Studies (1989). Przyznano mu tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (1993), Université Paris I – Sorbonne (1997), Uniwersytetu Jagiellońskiego (2000) i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (2004). Jest członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Umiejętności (od 1991) i Polskiej Akademii Nauk (od 1993) oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Historycznego (od 1992).

„Piotr Wandycz pozostaje wśród polskich historyków dyplomacji postacią szczególną — profesor uniwersytetów amerykańskich, autor najważniejszych prac dla poznania polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej, jeden z czołowych specjalistów w zakresie stosunków międzynarodowych dwudziestolecia pokoju 1919–1939. Już czterokrotnie składano Mu w hołdzie zbiory studiów. […] Tom niniejszy nie jest kolejnym typowym Festschriftem, lecz próbą dokonania syntezy osiągnięć Profesora na różnych polach towarzyszących mu przez lata zainteresowań”. - Fragment Słowa wstępnego.