Pamięć

Książka, która nie opowiada historii, lecz bada mechanizm jej powstawania. Przez Susan Sontag nazwana „największą powieścią naszych czasów”, prowadzi przez miejsca, gdzie jednostkowe doświadczenie styka się z traumami XX wieku: stalinizmem, rokiem 1956 i cieniem podzielonej Europy.

Trzy plany narracyjne – Berlin przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, dzieciństwo w latach pięćdziesiątych i fikcyjna powieść pisana przez bohatera – tworzą kompozycję, w której chronologia ustępuje logice wspomnienia. To proza intensywnej świadomości: pamięć pojawia się, zanika, powraca przetworzona, odsłaniając to, jak historia zapisuje się w ciele i spojrzeniu.

W przekładzie Elżbiety Sobolewskiej brzmi świeżo i przejmująco – co dowodzi, że ta powieść naprawdę wyprzedziła swój czas. Nowe wydanie ukazuje się równolegle z inauguracją trzytomowych Historii równoległych, otwierając w polszczyźnie pełną skalę pisarstwa Nádasa.