Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku

Melancholia wydaje się dzisiaj jedną z najważniejszych kategorii opisu różnych sposobów artystycznego reagowania na rzeczywistość. Po latach nieprzesadnego nią zainteresowania (przynajmniej w Polsce) wróciła do łask jako kategoria adekwatna do stanu dzisiejszej artystycznej wrażliwości, a przynajmniej pewnego jej modusu. Nieprawdą byłoby, rzecz jasna, stwierdzenie, jakoby zdominowała ona bezwzględnie literaturę polską po 1989 roku. Na szczęście, polska poezja jest znacznie bardziej różnorodna, polifoniczna, zdywersyfikowana; pojawiają się w niej bardzo różne głosy, w tym wręcz przeciwstawne melancholii, jak chociażby te charakterystyczne dla banalizmu czy neolingwizmu, poetyckich ironistów, nurtu wartości każdy z nich na swój sposób jej zaprzecza, co nie znaczy, że nie wchodzi z nią w pewnego rodzaju alianse [...]. Rzecz w tym, że po 1989 roku dykcja śmiertelno-melancholiczna nie tylko pojawiła się równie wyraźnie jak pozostałe, ale stała się czymś w rodzaju pokoleniowego habitusu. Tak jest na pewno w odniesieniu do poetów roczników 60. i 70. (młodsi w znacznym stopniu przejęli język poprzedników, opatrując go jednak licznymi cudzysłowami).Jeden z podstawowych wniosków, jaki nasuwa po zakończeniu pracy nad polską współczesną melancholią jest taki, że mimo iż da się opracować model na podstawie tekstów, rzecz jasna melancholii ponowoczesnej, zasadnicza większość poetów realizuje w swojej twórczości jednak jej wzór tradycyjny, przeżyciowy, egzystencjalny.