Rok 1863

W roku 1863 polscy patrioci postanowili przeciwstawić się rosyjskiemu zaborcy. W ogniu stanęły Polska, Litwa i Ukraina. Powstańcy z nadzieją patrzyli na Francję, na Napoleona III, licząc, że z jego pomocą wielka Rzeczpospolita odrodzi się jak Włochy. Mijały jednak kolejne miesiące, a polityczne deklaracje nie przeobraziły się w realną pomoc dla walczących. Zachód pozostał obojętny.
Powstanie jednak nie ustało – spiskowcy krążyli po Warszawie, roznosząc manifest styczniowy, Marian Langiewicz gromił kolejne oddziały rosyjskie, a do stolicy wrócił dyktator Romuald Traugutt. Jednak naród toczył rak zdrady.
Powieść Juliana Wołoszynowskiego to historia Jana Worobijowskiego, syna zesłańca na Sybir, wnuka powstańca listopadowego, który porzucił bezczynne życie na Kresach i wyruszył bić się za ojczyznę. Wiedział, że dopóki powstanie trwa, dopóty jest nadzieja. A ona umiera ostatnia. Za niepodległość Jan Worobijowski i powstańcy oddaliby wszystko.
"Duma o Powstaniu, rapsod bohaterski, z wielością nagromadzonych bohaterów (...), z wielością skłębionych spraw".
                                                                     prof. Tadeusz Mikulski, historyk literatury
"Przepiękna i bardzo dziwna książka".
                                                                     Stanisław Piasecki, pisarz, krytyk literacki
"Dla Wołoszynowskiego fakty są tylko budulcem, z którego rzeźbi posąg polskiego męstwa i determinacji. Podziemie, ponure mury Cytadeli, pracownia Traugutta - z nich to wywołuje pisarz duchy, jak w obrzędzie Dziadów, by utrwalały pamięć historyczną.
W historii literatury polskiej powieść Wołoszynowskiego o roku 1863 oceniano jako obraz znaczeniem artystycznym równy temu, jaki kredką stworzył na kartonach Artur Grottger".
                                                                    Teofil Syga, pisarz, krytyk literacki
Julian Wołoszynowski urodził się 4 czerwca 1898 roku w majątku Serby na Podolu w rodzinie ziemiańskiej. W 1911 roku wraz z rodzicami przeniósł się do Kijowa, gdzie później studiował prawo. Wybuch rewolucji w Rosji sprawił, że w 1919 roku Julian wyjechał wraz z rodzicami do Warszawy. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Pracował później jako dziennikarz, aktor, a w 1926 roku ukazał się zbiór jego poezji pod tytułem Okulary. Rok później wydał O Twardowskim, synu ziemianki, obywatelu piekieł, dziś księżycowym lokatorze, następnie Potęgę snu (1928), Słowackiego (1929) – powieść biograficzną, Rok 1863 (1931), Było tak (1935), Cóż to za nieznajome miasto (1957), Wiersze wybrane (1958), Opowiadania podolskie (1959) oraz Przed wschodem księżyca (1971). Za Rok 1863 wskazywany był do Państwowej Nagrody Literackiej na okoliczność siedemdziesiątej rocznicy powstania styczniowego. Największy rozgłos przyniosła mu jednak powieść kresowa Opowiadania podolskie.
Zmarł w Warszawie 16 grudnia 1977 roku. Pochowany został obok żony Marii Dulęby w alei Zasłużonych na Starych Powązkach.