Powinowactwa Pessoi
Szkice krytyczne

Pessoa, to już siedemdziesiąt pięć lat (by sparafrazować Susan Sontag) w 2010 roku minęło siedemdziesiąt pięć lat od śmierci Fernanda Pessoi, jednego z genialnych fundatorów dwudziestowiecznej literatury (pięć lat młodszego od Franza Kafki, sześć od Jamesa Joycea i Virginii Woolf, osiem od Roberta Musila) i jako nieodparcie oczywiste odnosimy dziś także do niego słowa Sontag z jej imaginatywnego listu do Borgesa: Jeśli kiedykolwiek jakiemuś współczesnemu zdawała się pisana literacka nieśmiertelność, to byłeś nim Ty1. Osąd ten, w zamierzeniu wyraz atencji, stanowi jednak także przestrogę. Nieśmiertelność oznacza bowiem nierzadko dołączenie do długiej listy nieczytanych klasyków; a cóż komu po nieśmiertelności zakurzonego eksponatu Lecz to Pessoi na razie nie grozi późno odkryty, zwłaszcza poza granicami własnego języka, nie przestaje przyciągać nowych czytelników, krytyków i interpretatorów.