Ewolucyjny krajobraz religii

Praca Scotta Atrana jest znakomitym wykładem ewolucyjnej interpretacji religii, a także prawdziwą kopalnią wiedzy dla każdego kto planuje empiryczne badania religii. Pascal Boyer Książka ta, z ponad tysiącem odwołań i dyskusją prawie całości dziejów człowieka i kultury, od pogrzebów Neandertalczyków po samobójcze zamachy w palestyńskiej antykolonialnej walce, jest encyklopedyczna co do zakresu, a jednocześnie prezentuje rozmach i głębię myśli autora. Atranowi udało się połączyć stare i nowe dzięki odniesieniom procesów kognitywnych do egzystencjalnych niepokojów. Kombinacja ta czyni książkę unikatowym punktem odniesienia i wyzwaniem dla badających religię z różnych perspektyw. Benjamin Beit-Hallahmi Książka Atrana to przejaw wysokiego kunsztu naukowego. Erudycja i znajomość rzeczy prezentowane przez tego badacza są niewątpliwe. [] Praca Atrana adekwatnie, wręcz po mistrzowsku, fachowo, naukowo i kompleksowo wypełnia dużą lukę w polskim piśmiennictwie. Konkretyzuje i uzupełnia w miarę popularne poglądy Richarda Dawkinsa (Bóg urojony), lecz tym razem to wykład na wskroś profesjonalny. Michał Buchowski Centralną teoretyczną tezą Atrana, bazującą na odwołaniach do osiągnięć psychologii ewolucyjnej i badań nad ewolucją funkcji poznawczych oraz domen kognitywnych, jest stwierdzenie, że zjawisko religii stanowi wtórną, uboczną adaptację wynikającą z ewolucji mózgu i rozwoju konceptu podmiotu intencjonalnego. [] Powyższa teza zyskuje w książce potężne podbudowanie teoretyczne mnóstwem opracowań wąskozakresowych oddających całe spektrum dorobku kognitywistów-religioznawców. Sprawia to, że dzieło Atrana ma wyjątkowe walory edukacyjne i pomimo dziesięciu lat, które minęły od jego publikacji nie doczekało się konkurencyjnego opracowania. Tomasz Sikora