Wernyhora
wieszcz ukraiński

Wernyhora to niezwykle popularna w XIX w. na ziemiach Ukrainy i Małopolski postać wieszcza Polaka, mieszkającego na Ukrainie, który w swoich przepowiedniach wieścił znękanym niewolą rodakom wspaniałą przyszłość, opartą na braterstwie Polaków i Ukraińców. Wernyhora to nie tylko bohater powieści M. Czajkowskiego, to także piękny obraz Matejki, to postać z perły literatury polskiej ? Wesela Wyspiańskiego. Książkę Wernyhora czyta się jednym tchem; jest wspaniałą lekturą tak dla młodzieży, jak i dorosłych. Doskonale uzupełnia wiedzę z podręczników szkolnych o realiach pomiędzy Polakami i Ukraińcami w XVIII w. jakże inaczej wyglądających od tych, które znamy m.in. z Ogniem i mieczem Sienkiewicza. Michał Czajkowski, bardziej znany na przełomie XIX i XX w. jako sadyk pasza (1804 ? 1886), jeden z najbardziej znanych w Europie w połowie XIX w. pisarzy historycznych, dziennikarz, dyplomata, organizator i wieloletni główny rezydent Hotelu Lambert (rządu emigracyjnego po powstaniu listopadowym) w Paryżu, założyciel osady polskiej w Turcji Adampol, wysoki urzędnik turecki z tytułem ?pasza?, z ramienia rządu tureckiego gubernator Bukaresztu i Rumelii, organizator 2. pułku kozaków osmańskich w Turcji, uczestnik powstania listopadowego i wojny rosyjsko-tureckiej (wojna krymska) ? sławę zdobył głównie jako piewca ginącego świata kozaczyzny. Jego niezwykle poczytne powieści, jak Hetman Ukrainy, Owruczanin, Wernyhora, były tłumaczone na wiele języków i wydane w wielu krajach, w tym także w Stanach Zjednoczonych AP (Chicago 1917).