Niemiecki Północny Teatr Działań Wojennych 1940-1945

Praca ta opisuje dwie kampanie prowadzone przez Niemców na ich Północnym Teatrze Działań Wojennych. Pierwszą z nich, przeciwko Danii i Norwegii, rozpoczęli 9 kwietnia 1940 r. Druga prowadzona z terytorium Finlandii przeciwko ZSRR i przy współpracy z Finami zaczęła się 22 czerwca 1941 r., a zakończyła zimą 1944-1945, po tym, jak rząd fiński poprosił o pokój. Pod koniec r. 1941 teatr ten rozciągał się od Morza Północnego po Ocean Arktyczny i od Bergen na zachodnim wybrzeżu Norwegii do Pietrozawodska, byłej stolicy karelo-fińskiej republiki radzieckiej. Od wschodu, na froncie o długości 1100 km, naprzeciw niego znajdowały się terytoria Związku Radzieckiego, a od zachodu jego obszar wyznaczała granica morska o długości 2080 km. Hitler uważał go za mający kluczowe znaczenie dla jego imperium i po r. 1941 trzymał tam dwie armie, liczące łącznie ponad pół miliona żołnierzy. Teatr ten (pomimo swoich rozmiarów oraz ogromu wysiłku włożonego przez Hitlera w jego utrzymanie i niepokoju, jakiego mu przysparzał) przez większą część wojny miał poniekąd jedynie marginalne znaczenie. Odbywające się na nim główne działania pozostawały w cieniu wydarzeń rozgrywających się na innych frontach, a powszechna uwaga koncentrowała się na tych teatrach, gdzie spodziewano się operacji decydujących pod względem strategicznym. Jego oddalenie, środki bezpieczeństwa stosowane przez Niemców oraz dobrze znane zamiłowanie Rosjan do tajności powodowały, że informacje o panującej na nim sytuacji były skąpe, a w większości także niedokładne. Od czasu zakończenia wojny za sprawą oficjalnych i prywatnych publikacji poszerzono jednak znacznie wiedzę na ten temat. Niniejsza praca powstała przeważnie w oparciu o największe źródło niewykorzystanych informacji, jakie się zachowało dokumenty z przejętych archiwów niemieckich wojsk lądowych i marynarki. Ponadto bardzo hojny wkład wniosła tu spora liczba uczestników wojny ze strony niemieckiej, użyczając własnej wiedzy i doświadczenia.