Urojone-nic
Postmodernistyczna metafizyka Stanisława Bretona

Stanislas Breton skonstruował metafizyczną fantazję, której naj­wyższym punktem jest urojone-nic, spekulatywny analogon Czer­­wonego Króla z bajki Lewisa Carrolla o Alicji po drugiej stronie lustra, oraz motyla z onirycznej przypowieści Zhuangzi. Wychodząc od drobiazgowych analiz filozofii klasycznej, neoplatonizmu i fenomenologii, doświadczając kryzysów sceptycznych, czerpiąc inspirację z filozofii Heideggera, listów św. Pawła i buddyzmu zen, Breton osiągnął doświadczenie maksymalnego rojenia, w którym podmiot budzi się z dogmatycznej drzemki zdrowego rozsądku, i odkrywa, że sam jest urojeniem anonimowego absolutu. Bajdurzący metafizyk-postmodernista otwiera perspektywę bycia mimowolnego i poetyckiego, czyniąc wyłom w imperatywie użyteczności, któremu w mniejszym lub większym stopniu wszyscy podlegamy. Stanislas Breton prowadzi czytelnika poprzez meandry metafizyki i sceptycyzmu ku mistycznemu przenicowaniu, czyli do momentu, w którym władzę przejmuje wyobraźnia, a śmiejący się mnich-figlarz oddaje głos bajkowym postaciom oraz rozkoszującym się sztuką i zabawą dużym dzieciom, ukrytym na co dzień pod grubą skórą wyemancypowanych podmiotów woli.