Historia zamachu sarajewskiego
W setną rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny

Zanim się rozstaniemy i, Wy Panowie, wydacie wasz wyrok, chciałbym temu zapobiec, byście odnieśli ze sobą złe o nas wrażenie. Pragnąłbym przedstawić Wam w wyrazach jasnych okoliczności przed zamachem, które wywarły na nas swój wpływ. Proszę Was, posłuchajcie mnie uważnie. Nie żywiliśmy nienawiści ku Austrii; ale Austria od czasu okupacji Bośni, w ciągu 33 lat, nie uzdrowiła stosunków i nie rozwiązała kwestii agrarnej. Oto pobudki, które nas pchnęły do zamachu. Nim się rozejdziemy, chciałbym, ażebyście i Wy nas rozumieli i nie uważali nas za zwykłych zbrodniarzy. Kochaliśmy nasz naród, który jęczy pod ciężarami, który żyje w nędzy i biedzie, który nie ma szkół i jest pozbawiony wszelkiej kultury, a dziewięć dziesiątych tego narodu to chłopi. Litowaliśmy się nad ich smutnym losem, odczuwaliśmy ich cierpienia....