Twórczość i praktyka pedagogiczna Janusza Korczaka w kontekście teorii socjologicznej Floriana Znanieckiego

Zbieżność poglądów Janusza Korczaka i Floriana Znanieckiego co do znaczenia środowiska życia dla rozwoju dziecka ma swoje podłoże we wpływach wspólnej epoki, jaka ich ukształtowała. Epoka ta jednocześnie wygenerowała problemy, których rozwiązywanie obydwaj rozumieli jako nadrzędne wyzwanie nauk społecznych. Obydwaj dostrzegali potrzebę zmiany społecznej na miarę wyzwań nowej cywilizacji i obydwaj szansę taką dostrzegali w formowaniu nowego pokolenia w procesach socjalizacyjno-wychowawczych i edukacyjnych. Obydwaj podkreślali także, że podstawowym środowiskiem życia dziecka jest i pozostanie zawsze rodzina, czego nie mogą przekreślać zaniedbania w wypełnianiu funkcji rodzinnych. Jednocześnie zarówno Korczak, jak i Znaniecki rozumieli niewystarczalność oddziaływań środowiska rodzinnego w kontekście wyzwań stwarzanych przez nowoczesne społeczeństwo uprzemysłowione. W koncepcjach obydwu tych reprezentantów nauk społecznych szanse i realne możliwości kompensowania ograniczeń rodziny stwarza szkoła, jako intencjonalnie organizowane środowisko wychowujące i kształcące, adekwatnie do wymogów, które wyznaczają zasady organizacji edukacji szkolnej.