Pisane życia

Trudno powstrzymać się od pochwał po przeczytaniu tej książki. Washington Post Mistrzowie pióra - Faulkner, Conrad, Nabokov, Sterne i wielu innych - w nowym ciekawym ujęciu. Podręczniki i słowniki historii literatury byłyby znacznie bardziej interesujące, gdyby zawierały biografie takie jak te przedstawione przez Javiera Mariasa. Koncentrując uwagę na mistrzach XVIII, XIX i XX wieku, a nie na maskach, które przyjęli wraz ze sławą, z całą naturalnością wydobywa ich z przeszłości, przedstawia w codziennej krzątaninie, od której nikt nie jest w stanie uciec. Oczywiście nie jest to podglądanie przez dziurkę od klucza, co jest żałośnie pospolite. Przywraca się im jedynie wymiar ludzki, zredukowany procesem mitologizacji literackiej czasem nawet do zera. Pracując nad tym oryginalnym dziełem, Marías korzystał zarówno ze źródeł z pierwszej ręki, takich jak autobiografie, wspomnienia albo listy, jak i specjalistycznych opracowań krytycznych. W Pisanych życiach posmak powieści jest zamierzony.