Królestwo. Dramaty

Marian Pankowski (1919-2011) - prozaik, dramaturg, poeta, tłumacz, publicysta i literaturoznawca. Obywatel Europy, któremu po drodze z Sanoka do Brukseli przydarzyły się kacetowe przygody w Auschwitz i Bergen-Belsen. Naukowiec, który doszedł do godności profesorskiej i kierował slawistyką belgijskiego Uniyersité Libre. Pisarz europejski o polskich korzeniach, przekraczający granice gatunkowe; twórca mowy soczystej, dosadnej, ostrej i graniastej.

Dziś słynna rozróba Pankowskiego nie jest już tą dawną intelektualno-artystyczną awanturą: to ważna część problematyki jego dramatów. Powtarza się w nich temat podważania i obrony istniejących porządków, systemów i innych królestw, nadał jednak w literaturę tę wpisana jest obyczajowo-narodowa prowokacja. Autor, łącząc wielkie tematy z kpiną, ironią, groteską, karnawałowym śmiechem, wyzwoloną erotyką, a nawet skatologią, wciąż bulwersuje i zarazem zaskakuje: poetyckością, subtelnością opisów przyrody i czułością dla swoich postaci. Piękno i skaza, podniosłość i szyderstwo, góra i dół. Zachwyt i obrzydzenie. Paradoks Nie, Pankowski. Tomasz Chomiszczak