Psychiatria środowiskowa
jako środowiskowa opieka nad zdrowiem psychicznym

Sposób udzielania pomocy osobom cierpiącym z powodu choroby psychicznej można uważać za miarę dojrzałości społeczności lokalnej i całego społeczeństwa. Wyrażają się w nim zarówno indywidualne, jak i grupowe oraz zinstytucjonalizowane postawy wobec nieuchronnej, choć czasem kłopotliwej, obecności takich osób wśród nas. Doświadczenia wielu krajów sugerują, że środowiskowy model sprawowania tej opieki przynosi niemało korzyści sprzyja jej udostępnieniu, ułatwia zachowanie równości dostępu i osiąganie dobrej skuteczności. Ułatwia też poszanowanie godności tych osób, którym stara się pomóc. Pomoc trafia przede wszystkim tam, gdzie chory żyje. Stara się tam właśnie dotrzeć, by nie odrywać go od dotychczasowych źródeł oparcia. Te właściwości opieki często przewyższają to, co jest w stanie chorym zapewnić tradycyjna forma opieki, z dominującym udziałem instytucji o charakterze azylu (zwykle dużego szpitala psychiatrycznego), oddalająca chorego od jego zwykłego środowiska tak w sensie społecznym, jak i geograficznym, a czasem przerywająca jego trudną do odbudowania więź z tym środowiskiem. W powszechnej opinii przejście od opieki typu azylowego do opieki typu środowiskowego oznacza postęp, ale nie jest łatwe. Wymaga zrozumienia istotnych cech opieki środowiskowej, woli ich wprowadzania oraz stworzenia niezbędnych rozwiązań organizacyjnych.