O zjawisku ducha w sztuce i nauce

Slowo staje sie w czlowieku. Ulegamy mu, poniewaz jestesmy zdani na gleboka niepewnosc...
Mit jest lub moze byc dwuznaczny, jak pytia delficka albo jak sen. Nie mozemy ani nie powinnismy zrezygnowac z poslugiwania sie rozumem, nie powinnismy sie tez wyrzec nadziei, ze instynkt pospieszy nam na pomoc...
Wszystko bowiem, w czym wyraza sie "inna wola", jest uformowane przez czlowieka, to jego myslenie, jego slowa, jego obrazy i wszystkie ograniczenia, ktorym podlega. Totez gdy czlowiek zaczyna, nie najzreczniej, myslec w kategoriach psychologicznych, wtedy wszystko odnosi do siebie, sadzi bowiem, ze wszystko dzieje sie wedle tego, co postanowil, ze wynika "z niego samego".
Nie pojmuje jednak, ze tym, co przeszkadza mu odroznic to, co istotnie sam wymyslil majac okreslone zamiary, od tego, co przyszlo don z innego zrodla - i to zupelnie spontanicznie - jest slabosc swiadomosci i zwiazany z nia lek przed nieswiadomoscia. Czlowiek nie moze zdobyc sie na obiektywizm wobec samego siebie i nie umie jeszcze spojrzec na siebie jak na cos danego, z czym jest tozsamy for better od worse.
Zrazu wszystko spada na niego, przytrafia sie mu i napiera nan, totez z najwyzszym trudem udaje mi sie w koncu zdobyc dla siebie i utrzymac jakas sfere wzglednej wolnosci.
Carl Gustav Jung: Wspomnienia, sny, myśli