Oddać sprawiedliwość widzialnemu światu
Eseje o twórczości Josepha Conrada

"Wielbicieli Conrada można spotkać w różnych miejscach świata, a zwłaszcza Europy w najmniej oczekiwanych okolicznościach. Rozmowa może dotyczyć innych pisarzy, a tu nagle oczy interlokutora nabierają tęsknego blasku tułacza wpatrzonego w morze i dowiaduję się od znajomego Francuza, że Conrad mógł przecież równie dobrze nauczyć się języka francuskiego i zasłynąć jako pisarz francuski. Jaka szkoda. Od nieznajomego Włocha dowiaduję się wiele lat później, że przyszedł wysłuchać referatu o Henrym Jamesie, bo tytuł obiecywał porównanie z Conradem. Mniejsza o Jamesa, ale Conrad go fascynuje. Zdarzało się wszakże i tak, że ktoś oznajmiał wobec mnie niechęć do twórczości Conrada, oczekując zapewne płomiennej mowy obrończej. Polka powinna przecież bronić pisarza, w którym świat rozpoznaje Polaka, chociażby i piszącego po angielsku. Czytamy i cytujemy Conrada w przekładzie, choć przecież jest zarazem naszym skarbem narodowym. Szczególnie dziś możemy w nim rozpoznać twórcę transkulturowego, nie tyle przerzucającego mosty, co raczej egzemplifikującego uwewnętrznione relacje wzajemnej kulturowej ciekawości i uprzedzenia. Także literatura poddawana jest rozmaitym testom wytrzymałościowym: ile czytania, odczytywania, wyczytywania, doczytywania udźwignie? Jaki ciężar teoretyczno- i krytycznoliteracki uniesie? Dzieła Conrada okazały się odporne na największe próby ognia. Wytrzymały ataki, żyją. Odkrywają je kolejne pokolenia czytelników." prof. dr hab. Mirosława Buchholtz "Autorzy artykułów wchodzących w skład książki reprezentują naukowe środowiska literaturoznawców (anglistów, polonistów) i kulturoznawców z renomowanych polskich uniwersytetów. Są wśród nich i conradolodzy, i badacze, dla których twórczość Conrada nie stanowi centrum zainteresowań. Dzięki temu osiągnięto interesującą różnorodność odczytań Conradowskiej prozy. Czytelnik odnosi wrażenie aktualizacji lektury tej twórczości oraz pytań stawianych pisarzowi urodzonemu 160 lat temu. Pytania te są oczywiście, jak zwykle, wywoływane przez mocną tematykę i wyrazistych bohaterów twórczości Conrada. Jednak okazja okrągłej rocznicy i roku Conradowskiego jest impulsem do uruchomienia dzisiejszych perspektyw jako aktualizujących kontekstów tych pytań. Otrzymujemy więc katalog Conradowskich problemów absorbujących i ważnych dla dzisiejszego czytelnika/badacza." prof. dr hab. Ewa Ihnatowicz