Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami
Charakterystyka, specyfika edukacji i wsparcie

Autorzy publikacji: Gładyszewska-Cylulko Joanna, Cytowska Beata, Drzazga Agnieszka, Jagoszewska Iwona, Plichta Piotr i Szczupał Bernadeta Niniejsze opracowanie prezentuje specyfikę pracy i wsparcia w odniesieniu do uczniów z niepełnosprawnościami, o różnych potrzebach edukacyjnych. Choć każdy z rodzajów niepełnosprawności wymaga nieco innych oddziaływań terapeutyczno-edukacyjnych, to niektóre zjawiska występujące w przestrzeni szkolnej dotykają wszystkich przedstawianych grup. Jednym z nich jest agresja rówieśnicza i przemoc (bullying). Temu tematowi została poświęcona pierwsza część monografii. Osoby z niepełnosprawnościami niekiedy występują w roli agresorów, ale częściej stają się ofiarami. Znajomość mechanizmów agresywnych realizowanych za pomocą nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (agresja elektroniczna i cyberbullying), a także zasad i praktycznych wskazówek odnośnie do postępowania profilaktycznego w sytuacji narażenia na przemoc może być pomocna dla pedagogów pracujących z osobami będącymi podmiotem niniejszej publikacji. W książce przybliżone zostały też zagadnienia dotyczące uczniów z niepełnosprawnością intelektualną oraz z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Poruszono problemy wynikające ze specyfiki funkcjonowania tych dzieci, ujawniające się w sytuacji diagnozy, konstruowania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, doboru metod ich edukacji, rehabilitacji i wsparcia. Omówiono również kwestię pomocy rodzinie udzielanej przez szkołę oraz zasady współpracy pomiędzy tymi dwoma rodzajami otoczenia społecznego mającej na celu dobro dziecka. W dalszej części opracowania przedstawione zostały problemy uczniów z wadami wzroku i słuchu w kontekście działań ułatwiających ich edukację. Przybliżono wątki związane ze zmianami w zakresie regulacji prawnych, a także form kształcenia. Wszystkie problemy omawianych grup analizowano w odniesieniu do specyfiki ich funkcjonowania w różnych sferach rozwoju. Warto podkreślić w tym miejscu, że choć w szkołach ogólnodostępnych populacja osób z niepełnosprawnością wzrokową i słuchową jest liczna (zwłaszcza osób słabowidzących i słabosłyszących), to niewiele publikacji przybliża zagadnienia ich potrzeb w zakresie kształcenia i wychowania. Niniejsza monografia uzupełnia tę lukę, ułatwiając zrozumienie funkcjonowania uczniów z zaburzeniami widzenia i słyszenia. W obliczu trudności edukacyjnych może to sprzyjać efektywnemu wykorzystywaniu konkretnych metod postępowania omówionych w tej publikacji, jak też stymulować pedagogów do wynajdywania własnych sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych związanych ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi uczniów z wadami wzroku i słuchu. W publikacji poruszono również problematykę funkcjonowania dzieci przewlekle chorych w roli uczniów. Choroba przewlekła została tu potraktowana jako sytuacja trudna, wywołująca wiele negatywnych emocji i stanów psychicznych. Jednocześnie podkreślono wartość wsparcia społecznego w minimalizowaniu ograniczeń wynikających z tego rodzaju choroby. Na zakończenie książki ukazano sylwetkę dziecka z niepełnosprawnością ruchową oraz swoistość jego kształcenia i wychowania, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności zaspokajania potrzeby wyrażania siebie i porozumiewania się z innymi poprzez alternatywne i wspomagające formy komunikacji. Serdecznie zapraszamy do lektury! Autorzy