Ikona i trauma Pytania o obraz prawdziwy w liryce i sztuce polskiej drugiej połowy XX wieku

Tematem książki są powracające w polskiej liryce i sztuce XX wieku świadectwa tęsknoty za ?obrazem prawdziwym?. Autorka skupia się na opisie relacji, jakie zawiązane zostają między obrazem i słowem, teoriami języka poetyckiego i historią reprezentacji w artystycznych projektach Tadeusza Różewicza, Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego, Stanisława Czycza i Ewy Kuryluk. Formułowane przez nich pytania o możliwość współczesnego (ludzkiego, a nie boskiego) veraiconu wyrastają z pragnienia stworzenia dzieła przyległego do doświadczeniowego jądra, zniesienia asymetrii między cierpieniem a przedstawieniem, spotęgowania bycia w poetyckim obrazie. Roszczenie ?prawdziwości? obrazu urasta w opisywanych projektach do rozmiarów ekstremalnych, a zgłaszający je twórcy ? mimo iż wielokrotnie zdradzają wiedzę o niemożliwym charakterze swoich zamierzeń ? z uporem podejmują kolejne (zawsze nieudane i zawsze nieukończone) próby stworzenia słownego odcisku granicznego cierpienia. Czynią to w poczuciu bezwzględnej konieczności spełniania zadania w większej mierze ludzkiego niż artystycznego. Dlatego poszukiwanym przez siebie poetyckim językom, malarskim i teatralnym formom nadają funkcje bliskie tym, jakie obrazy pełniły przed epoką sztuki. "Książka Agaty Stankowskiej jest z jednej strony świadectwem wielkiej wiedzy, wrażliwości i wnikliwości poznawczej, z drugiej zaś ? dowodem wysoce samodzielnych, oryginalnych poszukiwań, które prowadzą do rezultatów odkrywczych (bo odsłaniających niedostrzegane dotąd strony poetyckich i artystycznych realizacji), nowatorskich (bo zmieniających wiele tradycyjnych, stereotypowych poglądów na literaturę i sztukę drugiej połowy XX wieku) oraz inspiratorskich (bo zawierających wiele ujęć i propozycji odczytań, które mogą znaleźć szereg innych zastosowań w dalszych badaniach nad współczesnymi poszukiwaniami i ucieleśnieniami prawdy dzieła sztuki)". Prof. dr hab. Ryszard Nycz Agata Stankowska ? historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierownik Zakładu Literatury i Kultury Nowoczesnej IFP UAM, członek redakcji ?Pamiętnika Literackiego?, redaktor naukowa serii wydawniczej ?Literatura i Sztuka? (Wydawnictwo PTPN). Autorka książek: Kształt wyobraźni. Z dziejów sporu o ?wizję? i ?równanie? (Kraków 1998), Poezji nie pisze się bezkarnie. Z teorii i historii tropu poetyckiego (Poznań 2007), ?żeby nie widzieć oczu zapatrzonych w nic?. O twórczości Czesława Miłosza (Poznań 2013), ?Wizja przeciw równaniu?. Wokół popaździernikowego sporu o wyobraźnię twórczą (Poznań 2013).