Czarni

Autor "Chciwości" i "Małych bogów" tym razem opowiada o codzienności polskiego duchowieństwa. Aby odnieść się do obranego tematu, sam również zakłada sutannę.

Wiele mówi się ostatnimi czasy o patologiach nękających Kościół katolicki. Całą burzę rozpętał "Spotlight", amerykański film o dziennikarskim śledztwie w sprawie pedofilii wśród duchownych. Szczególny wydźwięk miało to w Polsce, w kraju, gdzie prawie 100% społeczeństwa stanowią katolicy.

Obnażający słabości nękające księży "Kler" Wojciecha Smarzowskiego obejrzało około 5 milionów widzów, a przerażający dokument o pedofilii w polskim kościele, czyli film "Tylko nie mów nikomu" autorstwa braci Sekielskich, ma już w serwisie YouTube ponad 20 milionów wyświetleń. Wszystko to prowokuje dyskusję o tym, jak naprawdę wygląda sytuacja wśród duchownych Kościoła katolickiego w naszym kraju. Niby wszyscy od zawsze wiedzieli, że księża i zakonnicy to zwyczajni ludzie, że nękają ich te same co nas słabości, że narażeni są na podobne pokusy. Trudno pogodzić się z faktem, że osoby, które swoje życie poświęciły służbie Bogu, również mogą dopuszczać się przestępstw, wpadać w uzależnienia czy krzywdzić bezbronne dzieci.

"Czarni" Pawła Reszki to reportaż, który znakomicie wpisuje się w opisany wyżej klerykalno-demaskatorski nurt. Na kartach książki spotykamy zarówno wikarych, jak i proboszczów, księży naukowców z wielkich miast i ośrodków akademickich oraz prostych, prowincjonalnych duchownych. Autor rozmawia z nimi o życiu, o pieniądzach, grzechu i seksie, najczęściej zaś o codzienności. Jak wygląda bowiem rzeczywistość seminarium, a później posługi kapłańskiej w małej, prowincjonalnej mieścinie? Jak wyglądają wieczory na plebanii, kiedy to każdy zamyka się w swoim pokoju i ze słuchawkami na uszach ogląda głupkowate filmy i pornografię? Dlaczego księża tak łatwo popadają w alkoholizm? Jak to jest prowadzić podwójne życie z kochanką i codziennie myśleć o zrzuceniu sutanny?

Na początk seminarium byłem przerażony. I pewnego dnia mówię do starszego kolegi w pokoju: "Leszek, słuchaj, co tu się dzieje? Gdzie jest ten Pan Jezus w tym wszystkim?". A ON do mnie: "Ty, weź przestań z tym słodkim pierdzeniem o PAnu Jezusie. Jaki Pan Jezus? Co ty?"

Każda plebania wieczorem wygląda smutno. Każdy zamyka się w swoim pokoju. Cicho, bo każdy ze słuchawkami na uszach siedzi w internecie. Raczej nie czyta rozważań sławnych teologów – tego jest dość i za dnia. Wieczorem jest czas na głupie filmy, pornografię albo alkohol. Na tym polega życie księdza, że wieczorem nie masz gdzie iść. Chyba, że masz kochankę, ale wtedy jest jeszcze gorzej. Prowadzisz podwójne życie, codziennie myślisz, żeby zrzucić sutannę.

Rozmawiałem z wikarymi, proboszczami, zakonnikami. Księżmi naukowcami z wielkich miast i prostymi prowincjonalnymi klechami. O pieniądzach, grzechu, seksie. A najczęściej o codzienności. Chciałem zobaczyć w nich nie wysłanników Pana Boga, a zwykłych ludzi – którzy mają takie same pragnienia jak i my. Słuchałem opowieści o ich miłościach, tęsknotach i czasami niewybaczalnych grzechach. Spotykałem też ludzi w księżach zakochanych i przez nich skrzywdzonych. W końcu w ramach reporterskiego eksperymentu sam założyłem sutannę. Chciałem popatrzeć na świat oczami duchownego.

Paweł Reszka zdecydował się na pewien reporterski eksperyment. Sam mianowicie założył sutannę, aby sprawdzić, jak w dzisiejszych czasach ludzie reagują na widok koloratki. Czy obecnie ksiądz również jest obiektem czci i szacunku? Czy czuje na sobie presję bycia moralnym autorytetem? Autor bestsellerowych książek "Chciwość" (o środowisku bankierów) oraz "Mali bogowie" (o lekarzach) odmalowuje przed nami kolejny, wstrząsający obraz ludzkiego losu. Losu, w którym natura i społeczna rola stoją wobec siebie w nieustannym konflikcie.