Kurpiński: Aleksander i Apelles

Choć Karol Kurpiński (1785-1857) bez wątpienia należał do grona najwybitniejszych i najważniejszych postaci polskiego życia muzycznego XIX wieku, to z czasem jego twórczość kompozytorska, jak i szeroka działalność m.in. publicystyczna i pedagogiczna uległy zapomnieniu. Dziś kompozytor funkcjonuje w powszechnej świadomości jako autor „Warszawianki” – pieśni powstańczej z 1831 r. Jednak to twórczość sceniczna Kurpińskiego, która poza 2 baletami obejmuje 27 oper, jest nie do przeceniania i stanowi największe dokonania na tej arenie przed Moniuszką.

Jednoaktową operę „Aleksander i Apelles” warszawska publiczność miała okazję zobaczyć po raz pierwszy 17 marca 1815 roku na deskach Teatru Narodowego. Premierą dyrygował 30-letni Karol Kurpiński, autor oper „Pałac Lucypera” (1811) i „Szarlatan” (1814), które zapewniły kompozytorowi sukces i ugruntowanie pozycji w Warszawie.

Choć „Aleksander i Apelles” nie utrzymał się długo na warszawskich afiszach, to doczekał się jeszcze wystawień we Lwowie (1816), Wilnie (1816) i Krakowie (1821).

Prezentujemy Państwu nagranie Filharmonii Kaliskiej, będące zapisem live współczesnego prawykonania opery Karola Kurpińskiego „Aleksander i Apelles”.

Opera ta, uznana powszechnie za zaginioną, dzięki dociekliwości niestrudzonego badacza polskich archiwów muzycznych, Wojciecha Czemplika – dyrektora festiwalu muzycznego na Świętej Górze w Gostyniu, odnalazła się w dwóch częściach (samej muzyki oraz libretta) i miała swoje prawykonanie w październiku 2017 roku w Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu.

Znakomici soliści, reżyseria Ryszarda Peryta oraz historyczne miejsce – teatr założony przez Bogusławskiego i działający nieprzerwanie od roku 1800, nadały tej premierze szczególnego znaczenia. Nagranie nasze posiada wszelkie walory jak i wady nagrania na żywo – z pewnością nagranie studyjne byłoby bardziej nieskazitelne. Jednak brzmienie nagrania koncertowego wraz ze wszystkimi jego elementami akustycznymi i usterkami, których nagranie studyjne byłoby pozbawione, wywiera w większym stopniu wrażenie uczestnictwa w żywym spektaklu.

Muzyka „Aleksandra i Apellesa”, wyczuwalnie zainspirowana Mozartem i Rossinim, jest przez Kurpińskiego napisana z ogromnym talentem i swadą.

Wykonawcy:
Tatiana Hempel – sopran (Pankasta z Lorysy)
Tomasz Krzysica – tenor (Apelles, malarz)
Robert Gierlach – bas baryton (Aleksander, Król Macedonii)
Chór męski „Koło śpiewu” im. Karola Kurpińskiego w Sarnowie
Śpiewacy chóru Filharmonii częstochowskiej „Collegium Cantorum”
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Kaliskiej (Adam Klocek – dyrygent)

Nagrania dokonano 6 października, 6-8 listopada 2017 r. w Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu.