Tajne nauczanie medycyny w czasie okupacji oraz inne opowiadania

O tragicznych latach drugiej wojny światowej pisze się w Polsce przede wszystkim w kategoriach cierpienia i ludobójczego unicestwienia milionów naszych obywateli, zrujnowanym materialnie kraju, a także o walkach militarnych z obu okupantami. Ta walka była tyleż heroiczna, co na ogół przegrana, wpisując się w martyrologiczny nurt naszej historii. Autor dobrze zdaje sobie sprawę z takiego stanu rzeczy, pisząc w pierwszym zdaniu swej publikacji:
Odgłosy bitew są głośniejsze od słów wypowiadanych na najwspanialszych lekcjach czy znakomitych wykładach. Stąd zapewne mało wiemy o wielkim polskim zwycięstwie nad okupantami w latach 1939–1945 w dziedzinie tajnego nauczania, a znacznie więcej o walkach zbrojnych, które często kończyły się klęską.
Stanisław Chodynicki, emerytowany profesor otolaryngologii, przybliża nam tajne nauczanie medycyny, prowadzone przez jego starszych kolegów, których był później studentem. Tajne nauczanie medycyny wpisywało się w szerszy nurt tajnego nauczania na każdym szczeblu edukacji. Podobnie jak na poziomie szkoły średniej było ono zakazane przez okupantów, przy czym niepomiernie trudniejsze. No bo jak wykształcić lekarzy poza laboratoriami i klinikami uniwersytetu czy akademii medycznej? Druga część książki Stanisława Chodynickiego ma charakter osobisty. Pisana jest przez autora, który znajduje się – jak to sam określa – „na emeryturce” i występuje tu jako narrator-komentator bieżących wydarzeń w rolach: lekarza-seniora, ojca, męża i dziadka. Wydarzenia te opisane są oszczędnie, sprawiają wrażenie właśnie co wykonanych fotografii, pozostawiając czytelnika-widza z zadaniem dopowiedzenia tego, co zostało mu podane.

Prof. dr hab. Paweł Boski