Gloria victis

Nowela jest hołdem złożonym przez pisarkę uczestnikom powstania styczniowego. W tym utworze Orzeszkowa idealizuje i heroizuje wojowników. Postacie żołnierzy zostały skonstruowane na wzór bohaterskich wojowników starożytności, a także postaci biblijnych i mitologicznych. Powstańcy jawią się czytelnikowi jako wielcy mężowie, heroiczni w swym patriotyzmie, poczuciu obowiązku i chęci złożenia ofiary z życia za ojczyznę. Gloria victis podejmuje również wątek przyjaźni i oddania względem drugiego człowieka oraz jest marzeniem o wolności ojczyzny i obywateli.

Eliza Orzeszkowa (1841-1910) – powieściopisarka, nowelistka, publicystka, działaczka polityczna i społeczna; młodo wyszła za mąż i zajęła się działalnością dobroczynno-oświatową i samokształceniem. Zadebiutowała opowiadaniem Obrazek z lat głodowych (1866 r.). Dwukrotnie nominowana była do literackiej Nagrody Nobla. Największą popularność przyniosła jej powieść Nad Niemnem (1888 r.). Napisała ponadto m.in. powieści: Pan Graba (1872 r.), Marta (1873 r.), Cham (1888 r.), nowele: Panna Antonina (1888 r.), Gloria victis (1910 r.).