Zapach trawy. Opowieści o dzieciach hipisów

Reporterska podróż śladami dzieci kwiatów i ich dzieci
 
„Hipis to człowiek, który poszukuje i nie zgadza się na krzywdę innych ani na porządek rzeczy, który sprawia innym przykrość, rozumiesz?” – pytał tata, a ja baaaardzo powoli mu potakiwałem. – „Dotyczy to nie tylko ludzi, ale zwierząt i roślin też”.  „A jeśli hipis sam sobie robi krzywdę?” – miałem trzynaście lat, kiedy zadałem tacie to pytanie.   
 
Wolność od konwenansów, reżimu, ciasnych zasad i kołnierzyków. Ucieczka w sztukę, naturę, w drogę, dragi, w cokolwiek. A potem…?   
Tomek od lat nie chce znać swojego ojca. Jacek wciąż mieszka w głuszy jak jego rodzice. Anka, matka dwojga małych dzieci, potrzebuje w życiu przede wszystkim porządku. Małgosia, niegdyś „królowa wędrówek”, zmieniła życie hipi na zen.  

Iza Klementowska prowadzi nas przez trzy kontynenty – od festiwalu w Monterey, na którym ponad pół wieku temu obudziło się „lato miłości”, po wyspy Goa, przez lata wymarzoną przystań hipisów, zatrzymując się na długo w Polsce, żeby odpowiedzieć na pytanie, jak ruch hipisowski wpłynął na życie dzieci kwiatów, a przede wszystkim na życie ich dzieci i wnuków.
 

IZA KLEMENTOWSKA – reporterka i dziennikarka, publikowała m.in. w „Dużym Formacie”, magazynie reporterów „Gazety Wyborczej”, „Wysokich Obcasach Extra”, „Newsweeku”, „Polityce”, „Machinie”, „National Geographic”, „Sukcesie”, „Bluszczu” i „Nowym Dzienniku” (Nowy Jork). Jej teksty ukazały się również w antologiach „Swoją drogą”, „Pytania, których się nie zadaje”, „Odwaga jest kobietą”, „Twarze sukcesu. Zespół Downa”. Autorka książek „Samotność Portugalczyka” (wyd. Czarne, nominacja do Nagrody im. Teresy Torańskiej), „Minuty. Reportaże o starości” (DW PWN, nominacja do nagrody Emocje Radia Wrocław Kultura), „Szkielet białego słonia” (wyd. Czarne, nominacja do nagrody Emocje Radia Wrocław Kultura, nominacja do nagrody Travelery 2017), „Skóra. Witamy uchodźców” (wyd. Karakter, nominacja do Nagrody im. Beaty Pawlak za rok 2019).

Strzępy to są. Strzępy pamięci. Ktoś sadza dwuletnie dziecko na materacu przodem do ściany w komunie w Krakowie i każe medytować. Czyjaś mama mówi: „Synu, wróć do domu!”. Inna gotuje gołąbki dla dwudziestki głodnych. Ktoś daje cynk: będą chodzić po mieście i łapać. Ktoś obrywa po głowie milicyjną pałką. Ktoś śmieje się do rozpuku, aż pękają spodnie w kroku. Ktoś mówi, że już nigdy nie weźmie, a na drugi dzień już nie żyje. Piętnastoletni chłopak trafia do komuny pod Łodzią i współżyje z równolatkami. Inny z niej ucieka. Czyjś ojciec wyrzuca wszystkich z domu, syna zamykając w pokoju na klucz. Komuś obcinają włosy. Komuś proponują współpracę z milicją. Ktoś mówi: „Jestem ci winny kasę, ale kolega ci odda, bo też mi zalega”. Na drugi dzień wiesza się razem z nim. Ktoś wraca z trasy koncertowej, a w domu głodne dzieci na podłodze i dom w rozsypce. Komuś mama szyje spodnie w kwiaty. Ktoś inny przerabia szafirowe zasłony na dzwony. Ktoś rozumie, że ubranie to kolejny mundur – chcesz należeć do ruchu, to musisz wyglądać. Ktoś z brodą słyszy na bazarze: „Mojżesz, Mojżesz!”. Ktoś sprowadza do Polski pierwszą misję świadomości Kriszny. Ktoś chodzi boso po Nowym Świecie, a jego ciotka udaje, że go nie widzi. Ktoś wysypuje drobne z metalowej puszki w barze mlecznym Karaluch na Krakowskim Przedmieściu. Komuś do głowy przychodzi Ruchome święto Hemingwaya.
Fragment książki