Fałszywa hrabina

Opowieść o Żydówce, która podczas Zagłady uratowała tysiące Polaków

Zdumiewająca historia Józefy Janiny Mehlberg, żydowskiej matematyczki, która udając polską hrabinę, ocaliła tysiące osób w Generalnym Gubernatorstwie.

Druga wojna światowa i Holokaust są źródłem wielu niezwykłych historii opowiadających o ratowaniu ludzkiego życia, lecz Fałszywa hrabina to opowieść wyjątkowa. Jej bohaterką jest nieznana szerzej „hrabina Janina Suchodolska”, odważna Żydówka, która ocaliła tysiące Polaków więzionych przez niemieckich okupantów.

Z fałszywymi dokumentami wystawionymi na polską arystokratkę Janina Mehlberg pracowała w Radzie Głównej Opiekuńczej i należała do Armii Krajowej. Dzięki przebiegłości, żelaznemu opanowaniu i uporowi „hrabina” przekonała Niemców, by zwolnili kilka tysięcy Polaków m.in. z obozu koncentracyjnego na Majdanku. Uzyskała pozwolenie, by dostarczać więźniom żywność, lekarstwa, paczki świąteczne, a nawet ozdobione choinki. Osobiście przemycała wiadomości dla członków ruchu oporu na Majdanku, gdzie nawiązała kontakt z lekarką Stefanią Perzanowską. Choć to niewiarygodne, zdołała uniknąć zdemaskowania, przeżyła wojnę, a potem wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.

Opierając się na niepublikowanych, lecz dokładnie zweryfikowanych wspomnieniach Janiny Mehlberg, Elizabeth B. White i Joanna Śliwa, historyczki i ekspertki w dziedzinie Holokaustu, odkryły całą historię życia tej niezwykłej kobiety, a opowieść o jej losach umiejscowiły w szerszym kontekście historycznym. Fałszywa hrabina to inspirująca relacja o niezłomnej odwadze w obliczu niewyobrażalnego okrucieństwa.

„Szokująca opowieść o nieznanej bohaterce z czasów II wojny światowej i Holokaustu. Nieustraszona «hrabina Suchodolska» wielokrotnie dokonywała cudów i nieustannie narażała własne życie, by ratować więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku. Elizabeth B. White i Joanna Śliwa również dokonały cudu, pieczołowicie rekonstruując jej historię i zapewniając miejsce w historii, na które w pełni zasługuje”. - Andrew Nagorski, autor m.in. książek "Freudowi na ratunek"," Łowcy nazistów" i "1941. Rok, w którym Niemcy przegrały wojnę".

Elizabeth „Barry” White przez wiele lat pracowała w United States Holocaust Memorial Museum, gdzie była historyczką oraz dyrektorem do spraw badań naukowych w Center for the Prevention of Genocide. Wcześniej zaś w Departamencie Sprawiedliwości zajmowała się ściganiem i oskarżaniem zbrodniarzy nazistowskich oraz innych naruszających prawa człowieka.

Joanna Śliwa jest historyczką w Conference on Jewish Material Claims Against Germany w Nowym Jorku, gdzie zarządza też programami akademickimi. Wykłada historię Holokaustu i Żydów na Ken University i Rutgers University, jest konsultantką historyczną i badaczką. Jej pierwsza książka, Jewish Childhood in Kraków: A Microhistory of the Holocaust, w 2000 roku zdobyła Ernst Fraenkel Prize przyznawaną przez Wiener Holocaust Library.