Językoznawcze aspekty modelu kształtowania kompetencji języka obcego

Wychodząc z prostego założenia, że umieć coś robić jest czymś zupełnie innym niż umieć powiedzieć, jak to się robi (Strawson 1994, s.12; za: Karolak 2001, s.9), językoznawstwo stara się już od dawna opisać w formie zasad, reguł i praw to, co umiemy za pomocą języka robić, niekoniecznie te zasady, reguły i prawa znając. Ta prosta opozycja między wiedzą a umiejętnościami dała asumpt do licznych refleksji nad naturą języka oraz do powstania różnych modeli jego funkcjonowania. Konstruowana w ten sposób wiedza o języku ma liczne zastosowania praktyczne. W naszej pracy omówimy jej zastosowanie w dydaktyce języków obcych. Uczynimy to w dwójnasób. Po pierwsze, za jej pomocą zwrócimy uwagę na językoznawcze własności procesu nauki języka obcego, które w opisach ukierunkowanych na aspekty dydaktyczne mogą być uwypuklane w sposób niewystarczający. Ten sposób -wykorzystania wiedzy o języku, w samym procesie nauki języka obcego, ma charakter pośredni. Po drugie, wskażemy na to, jak na polu dydaktyki języka obcego wykorzystać można wybrane narzędzia językoznawcze, czyniąc z nich podstawę konkretnych ćwiczeń językowych. Ten sposób wykorzystania wiedzy o języku ma dla konstruowania modelu jego akwizycji charakter bezpośredni. Językiem obcym jest tutaj język francuski. Dysponując możliwością jego nauczania na poziomie zaawansowanym na przestrzeni kilkunastu lat,1 obserwowaliśmy niejednokrotnie, iż dzielenie się z uczniami spostrzeżeniami językoznawczymi pozwalało im nie tylko wyraźniej dostrzegać swoje błędy, ale też posługiwać się językiem obcym w sposób bardziej świadomy. Z czasem, początkowo luźne refleksje zaczęły przybierać formę coraz bardziej uporządkowaną, rady przeobrażały się w techniki nauczania, a techniki zaczęły kształtować koncepcję metody.