"Lancetem, a nie maczugą"
Cenzura wobec literatury i jej twórców w latach 1945-1965

Pod barwnym tytułem Lancetem, a nie maczugą. Cenzura wobec literatury i jej twórców w latach 1945-1965, który wykorzystuje oryginalną wypowiedź instruktażową cenzora, kryje się zbiór szkiców spisujących relacje cenzor tekst literacki. Jest to pierwsza książka z nowej serii Badania Filologiczne nad Cenzurą w PRL, zainicjowanej w celu zaprezentowania efektów badań zespołu grantowego, realizującego pod kierownictwem Kamili Budrowskiej temat Cenzura wobec literatury polskiej w latach 1945 1989. "Rozprawy zawarte w omawianym tomie stanowią cenne uzupełnienie pokaźnego już stanu badań nad peerelowską cenzurą, a więc i naszą historią polityczną XX wieku, rzucają też światło na inne obszary kultury. Dla genologa ważne będą dwie rozprawy Kajetana Mojsaka poświęcone perypetiom groteski w latach pięćdziesiątych. Dla badacza biografii pisarskich frapujące będą sylwetki literatów ukazane od strony determinującej ich ówczesną twórczość instytucji. A dla edytora problematyka odtwarzania rękopisów w ich pierwotnym, autorskim kształcie. Wartość zbioru polega, oczywiście, na sposobie prowadzenia głównych wątków, jednak czytelnik znajdzie w nim ponadto wiele interesujących drobiazgów. Mnie osobiście zainteresowały obszerniejsze recenzje cenzorskie przytaczane w całości. Zwykle recenzje te były tak schematyczne, że wystarczało zacytować je w drobnych wyimkach. Tu mogliśmy się zetknąć z paroma obszerniejszymi i mniej oczywistymi wypowiedziami, a tym samym wejść głębiej w świat mentalny ich autorów (taki przynajmniej, jaki chcieli przedstawiać swoim przełożonym)." z recenzji prof. dr. hab. Zdzisława Łapińskiego