Bergepanzerwagen. Tank Power vol. CXLIV 403

W okresie II wojny światowej w niemieckich jednostkach pancernych i artylerii samobieżnej (szturmowej) były używane specjalne pojazdy naprawcze i ewakuacyjne tzw. Bergepanzerwagen. Najczęściej były to ciężkie ciągniki półgąsienicowe np. 18t Zgkw Sd Kfz 9 produkcji zakładów FAMO. Jednak ciągniki były skuteczne tylko w przypadku holowania czołgów lekkich i średnich np. PzKpfw II lub PzKpfw III. Do holowania ciężkiego „Tygrysa”, o masie przekraczającej 50 000 kg trzeba użyć aż trzech ciągników 18-tonowych. W warunkach bojowych było to bardzo trudne i niebezpieczne.