Gatunki i formaty we współczesnych mediach

Książka Gatunki i formaty we współczesnych mediach jest zbiorem wypowiedzi z konferencji przygotowanej w marcu 2015 r. wspólnie przez Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego i Katedrę Medioznawstwa Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS. Tom, zredagowany w porządku problemowym, rozpoczynają rozważania natury metodologicznej, dotyczące miejsca i roli gatunków we współczesnej mediosferze. Pozostałe teksty nawiązują kolejno do specyfiki gatunkowo-formatowej prasy tradycyjnej, radia, telewizji i internetu. Rozważania o współczesnych gatunkach i formatach w mediach które autorzy tomu podejmują prowadzą przynajmniej do dwóch wniosków. Po pierwsze, pewne jest to, że przestrzeń medialna nie jest tak amorficzna, aby głosić nastanie ery bezgatunkowości. Mimo niezwykłej dynamiki zmian w mediach, wszelkie próby klasyfikacji czy typologii, nawet te nie w pełni doskonałe i wyczerpujące, pozwalają opanowywać zamęt gatunkowo-formatowy. To jest powinność genologów, nawet gdy propozycje opisu i analizy tworzących się i ewoluujących gatunków i formatów budzą kontrowersje. Jest to więc poniekąd działanie prewencyjne, jak miał bowiem powiedzieć Tom Clancy chaos rodzi więcej chaosu. Po drugie, współczesna genologia, oprócz narzędzi tradycyjnych, wykorzystujących głównie ukształtowane historycznie wzorce gatunkowe, sięga do nowych metod i ujęć badawczych oraz dostrzega źródło największych przeobrażeń, tworzywa formy i treści przekazów w potencjale społecznym i technologicznym sieci. Internet staje się technologiczną przestrzenią kolonizowaną przez nowe platformy komunikowania. To jedyne miejsce, w którym można jednocześnie zastosować wszystkie tworzywa, z których buduje się gatunki, a więc słowo, obraz, dźwięk i ich kombinacje. Użytkownicy sieci przejęli wiele klasycznych konwencji gatunkowych i umieścili je w nowych ramach technologicznych innowacji, z których najważniejsza to niewątpliwie interakcyjność programów i skryptów internetowych. Czy zatem po etapie przejęcia przez sieć wielu klasycznych wzorców gatunkowych nie zrodzi się (zostanie wymuszona) potrzeba zbudowania w rodzaju internetowym jakiejś formy pośredniej między gatunkiem a formatem Takiej, która będzie szczegółowsza od propozycji gatunkowych i jednocześnie ogólniejsza niż konkretne realizacje. Przeczuwamy, że następne colloquium genologiczno-formatowe mogłoby być poświęcone tej właśnie formule genologicznej. ze Wstępu