Odbiorca jako czynnik kształtujący wypowiedź

Wyraz wypowiedź w języku polskim może być rozumiany na różne sposoby. W tradycyjnym, potocznym ujęciu odnosi się on wyłącznie do przekazów mówionych. Jego odpowiednikiem w komunikacji pisanej jest wyraz tekst.W literaturze naukowej przeciwstawia się też niekiedy wymienioną parę terminów z innego punktu widzenia. Tekst bywa rozumiany jako ...najogólniejsza abstrakcyjna struktura komunikatu językowego..., podczas gdy wypowiedź oznacza ...konkretny przekaz słowny, dokonywany przez określoną osobę w danym akcie komunikacji... (Dobrzyńska 1993: 9)
Używa się też terminu wypowiedź w znaczeniu wypowiedzenie, czyli ...zdanie zaktualizowane... (Labocha 1990: 34), ...konkretne zdanie wypowiadane przez użytkownika języka... (Encyklopedia językoznawstwa ogólnego 1993: 594).
Najczęściej jednak, zwłaszcza w lingwistyce tekstu, terminy wypowiedź i tekst używane są wymiennie, w odniesieniu do jednostkowych przekazów werbalnych, zarówno pisanych jak i mówionych (np. Labocha 1990: 35; Dobrzyńska 1993: 9; Wilkoń 2002: 9). W niniejszym opracowaniu przyjmiemy to najpowszechniejsze ujęcie.