Efekt kameleona
Psychologia naśladownictwa

Mówimy o papugowaniu, małpowaniu, imitowaniu zachowań, o tym, że dziecko jest kalką, kopią lub lustrzanym odbiciem rodzica. Ludzie naśladują swoje zachowania. Obserwujemy to zjawisko, patrząc na wiernych w trakcie ceremonii religijnych, dzieci na placu zabaw, żołnierzy podczas parady. Woody Allen nazwał tę hiperzdolność Leonarda Zeliga – głównego bohatera jego znakomitego filmu – efektem kameleona.

W tej książce Autor opisuje to jedno z kluczowych i fascynujących ludzkich zachowań. Zastanawia się, co nam to zachowanie daje. Pyta: Czy każdy jest społecznym kameleonem? Czy różnimy się skłonnościami do naśladowania? Czy da się „tego” nauczyć i do czegoś „to” wykorzystać? Czy naśladownictwo może być szkodliwe?

Książka ta przedstawia bardzo wszechstronny, wyczerpujący i analityczny przegląd psychologicznej literatury na temat naśladownictwa oraz jego wyznaczniko´w i konsekwencji. Jest to literatura bardzo współczesna, często dosłownie z ostatnich paru lat, zaś autor wykazuje się jej dogłębnym zrozumieniem i porusza się po niej z niezwykłą swobodą i erudycją. Książka pozwala czytelnikowi uzyskać pełną orientację we współczesnym stanie badań nad naśladownictwem i zbliżonymi zjawiskami.
prof. dr hab. Bogdan Wojciszke – fragment recenzji

Wojciech Kulesza (...) jest autorem ogromnej liczby badań, z których część opublikowana została w prestiżowych czasopismach. Można więc śmiało powiedzieć, że jest ekspertem w tej dziedzinie. Nikt w Polsce nie wie na ten temat tyle, co on. (...) I nie udałoby się znaleźć kogoś, kto jest lepszym niż Wojciech Kulesza znawcą tej tematyki. Książka zawiera przegląd potężnego materiału empirycznego. Liczba badań (...) jest imponująca. Staranność w wyszukiwaniu eksperymentów (...) budzi mój szacunek. Trudno wskazać w literaturze światowej podobną pozycję dotyczącą psychologicznej perspektywy mimikry.
prof. dr hab. Dariusz Doliński – fragmenty recenzji

Wojciech Kulesza jest wybitnym naukowcem i autorem kilku nowatorskich prac na temat wpływu naśladownictwa na ludzkie zachowanie i decyzje. Poczynione w ostatnich latach postępy w tej dziedzinie mają bez wątpienia związek z jego pracami. Drugą zaletą Wojciecha Kuleszy jest zainteresowanie badaniami terenowymi. Takie podejście w psychologii społecznej jest nadal zbyt rzadkie.
prof. Nicolas Gueguen

Wojciech Kulesza jest międzynarodowej klasy specjalistą w dziedzinie naśladownictwa i jednym z niewielu badaczy, którzy wnoszą do tej tematyki coś nowego. Jego badania odpowiadają na fundamentalne pytania o filary mimikry i sprytnie pokazują, jak mimikra sprawdza się w życiu. Wojciech nie „naśladuje” starszych badań nad naśladownictwem – twórczo je rozwija.
prof. Rick van Baaren

Prace Wojciecha Kuleszy na temat mimikry i naśladownictwa wzbogaciły naszą wiedzę na temat okoliczności, w których ludzie skutecznie tego rodzaju techniki stosują. Jego badania pokazują, że takie czynniki, jak świadomość tego, że jest się naśladowanym, atrakcyjność osoby naśladowanej znacząco wpływają na skutki mimikry. Bez jego prac w tym obszarze psychologii wiedzielibyśmy znacznie mniej o mimikrze i naśladownictwie.
prof. Scott Wiltermuth

Dr Kulesza, wykorzystując swą pokaźną wiedzę z zakresu mimikry, prowadzi fascynujące badania na temat relacji pomiędzy naśladownictwem, atrakcyjnością fizyczną i zachowaniami prospołecznymi.
prof. Tania Chartrand
twórczyni efektu kameleona

Wojciech Kulesza (ur. 1978) – doktor psychologii, pełni funkcję p.o. kierownika Katedry Psychologii Społecznej i Międzykulturowej na Uniwersytecie SWPS Wydział Zamiejscowy w Poznaniu. Autor wielu artykułów dotyczących efektu kameleona opublikowanych w polskich i międzynarodowych czasopismach. Stypendysta tygodnika Polityka. W latach 2012–2013 przebywał na Florida Atlantic University (USA). W latach 2010–2013 związany z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego.